Op 5 april overleed Prof. Dr. Willem Frijhoff, Zutphenees en hoogleraar in Amsterdam en Rotterdam, geboren in 1942 op Nieuwstad 14 en in november 2021 benoemd tot erelid van de Historische Vereniging Zutphen (HVZ).
Zijn laatste publieke optreden in Zutphen was op 12 november 2021, tijdens het symposium ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de HVZ. In de lezing die hij toen hield vertelde hij uitvoerig over zijn jeugd aan de Nieuwstad, waar zijn vader een fotozaak had onder de naam “Foto Modern”. Als zoon van een fotograaf kwam hij met zijn vader in tal van huizen in de Zutphense binnenstad. “Oud-Zutphen is mij dus met de paplepel in gegoten”, zei hij over die periode. En de betrokkenheid voor de stad en haar inwoners is hem levenslang bijgebleven. Zo vertelde hij over zijn ontwikkeling tot historicus: “Dromen zijn het begin van historische belangstelling. Wie nooit van het verleden gedroomd, erover gemijmerd of gefantaseerd heeft, kan nauwelijks een goed historicus worden. Er valt in Zutphen heel wat af te dromen. Al vanaf mijn jeugd ben ik door die historische dimensie van Zutphen gegrepen. Dag in dag uit speurde ik er urenlang rond en zoog ik elk detail van de stad in mij op.”
Hij werd hoogleraar cultuur- en maatschappijgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en hoogleraar Geschiedenis van de nieuwe tijd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en publiceerde veel artikelen en boeken, in binnen- en buitenland. “Ik heb onderzoek verricht naar de geschiedenis van cultuur en religie, steden en mensen in Frankrijk, Catalonië en tot in Italië toe, en ik heb studies geschreven die zo ongeveer heel Europa dekken. Toch blijft terugkeren naar Zutphen voor mij zoiets als thuiskomen. Niet alleen als een persoonlijke ervaring, vanwege familiebanden. Maar juist ook voor de historicus die ik ben geworden: het is voor een deel een terugkeer naar de dromen van vroeger, als de stimulerende inspiratiebron die zij ooit waren en in zekere zin altijd zijn gebleven.”
Toen in 1981 de Historische Vereniging Zutphen werd opgericht, werd hij dan ook direct lid. Hij heeft verscheidene artikelen bijgedragen aan het tijdschrift van de HVZ. De grote Geschiedenis van Zutphen (1989) kwam tot stand onder zijn hoofdredacteurschap en ook aan de Historische Atlas van Zutphen (2011) werkte hij enthousiast mee. Jaar in jaar uit verzorgde hij tevens het hoorcollege waarmee de cursus Zutphenkunde werd afgesloten. De titel daarvan was steeds “DNA en identiteit van Zutphen”. Daarin sprak hij over het beeld dat Zutphenaren en Zutphenezen van hun eigen stad hebben, maar ook over hoe buitenstaanders daarnaar kijken.
Zo heeft professor Willem Frijhoff op allerlei manieren, mondeling en schriftelijk, achter en voor de schermen, bijgedragen aan de geschiedschrijving van onze stad en het historisch bewustzijn van haar inwoners, en daarmee het werk van de Historische Vereniging inhoudelijk ondersteund. De HVZ is hem daar bijzonder dankbaar voor en zal haar erelid missen!
Bijschrift bij de foto: Willem Frijhoff bij de verlening van het erelidmaatschap van de HVZ op 12 november 2021.