Werkgroep Bouwhistorie Zutphen op excursie in Elburg
Eens per jaar gaat de Werkgroep Bouwhistorie Zutphen op excursie naar een bijzondere locatie vol bouwhistorie. In 2017 ging de reis naar Elburg.
Elburg is een prachtig Middeleeuws stadje met straten die in plattegrond loodrecht op elkaar staan. Dit stratenverloop is ontstaan toen Elburg aan het eind van de 14e eeuw een eindje landinwaarts werd “verplaatst”, wat nodig was doordat de zee steeds dichterbij kwam. De stad werd meteen bij die herinrichting ommuurd.
De excursie ging van start langs het tracé van Vischpoort en deels behouden gebleven stadsmuren. Ook vele monumentale panden met een Middeleeuwse oorsprong werden van buiten uitgebreid bekeken. Een aantal van die panden werd ook 'van binnen' bezocht.
Kinsbergenstraat 5: het stadskasteel of Arent thoe Boecophuis dat rentmeester Arent thoe Boecop aan het eind van de 14e eeuw liet bouwen voor de hertog. Vanaf 1401 tot aan 1954 was dit het raadhuis van Elburg. Er vonden diverse interieurverbouwingen plaats. In de periode 1959-1968 vond een ingrijpende restauratie plaats waarbij het gebouw deels in oorspronkelijke staat werd hersteld. Momenteel is het Nationaal Orgelmuseum er in gevestigd.
Krommesteeg 11: het Gruithuis. Ook dit huis is gebouwd in opdracht van Arent thoe Boecop, waarschijnlijk rond het jaar 1400. Pas later is er een straatje langs het gebouw aangelegd, dat noodgedwongen een bochtig verloop kreeg: de Krommesteeg (de enige kromme straat in de stad). Vooral in de 19e eeuw werd er veel aan het huis gewijzigd. Het werd een stadsboerderij met aan één zijde grote toegangsdeuren en gewijzigde raampartijen. In 1955-1957 vond een restauratie plaats die het huis deels herschiep in zijn Middeleeuwse gedaante, echter wel als gevolg van goed bouwhistorisch onderzoek.
Zuiderkerkstraat 1: de Grote kerk. Na het verplaatsen van de stad kreeg men in 1397 van de bisschop van Utrecht toestemming om een kerk te bouwen. In 1445 volgde een grondige verbouwing, waarna zelfs een herbouw volgde in 1448.
In 1566 trof ook deze kerk de Beeldenstorm en werd de kerk van alle luister ontdaan. Grote vernielingen werden aangericht in 1672 door vreemde legers. Een troep Engelsen deed dit in 1795 nog een keer. Steeds herstelde men de schade weer. In de periode 1970-1975 werd de kerk grondig gerestaureerd, zowel van binnen als van buiten.
Met een hoofd vol indrukken en met veel dank aan zowel de lokale gidsen als aan onze 'eigen' deskundigen keerden de leden van de werkgroep na een prachtige dag moe maar voldaan huiswaarts.
